مالیات چیست؟
مالیات چیست؟ در تعریف مالیات می شود گفت یک نوع هزینه اجتماعی است که بیشتر مردم در جهت استفاده و بهره داری از امکانات و منابع یک کشور وظیفه دارند آن را به دولت بپردازند تا توانایی های جایگزینی این امکانات و منابع فراهم شود. در اصل مالیات قسمتی از درآمدهای جامعه به دولت یا قسمتی از سود فعالیت های اقتصادی است که نصیب دولت می شود، برای اینکه ابزار و امکانات دست یابی به درآمد و سودها را دولت فراهم کرده است.
اجرای سیستم مالیات بر درآمد حقوق
به طور معمول اقتصاددانان از مالیات بر مصرف در مقابل مالیات بردرآمد پشتیبانی می کنند، برای مثال سیگار از جمله اجناسی است که دولت ها برای جلوگیری از مصرف آن مالیات های سنگین بر آن تعیین می کنند، یا مالیات بر مصرف گازوئیل طبق گزارشی که بنیاد خیریه بلومبرگ جدیدا توسط رویترز منتشر کرده است.
دولت برای جبران هزینه های خدماتی که به شهروندان انجام می دهند. از طریق وضع مالیاتی اقدام می کنند و هدف از گرفتن مالیات برای بیشتر کشورها جبران هزینه نمی باشد، چون از طریق مالیات نقدینگی دچار تغییرات می شود که پس از جبران هزینه مهم ترین عامل وضع مالیاتی است.
انواع مالیات
در کشور ایران مالیات به صورت مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می گردد که هر کدام از آن ها به نوبه خود دارای تقسیم بندی های خاص خود می باشند که در مطالب بعدی با هر یک از این مالیات ها به اختصار آشنا می شویم.
ویژگی های مالیاتی یک نظام کارآمد
در نظام های مالیاتی انواع گوناگون مالیات های مناسب و منصفانه و هم مالیات های نامناسب و غیرمنصفانه با هم ترکیب می شود تا اثرات متقابل یکدیگر را اصلاح کنند و کل نظام به یک تعادل نسبی برسد. به بیانی دیگر، یک نظام مالیاتی کارآمد به هیچ وجه کامل و بدون عیب نیست و در بعضی موارد، باعث بوجود آمدن احساس خسارت در مالیات دهنده می گردد. ولی نظام های مالیاتی کارآمد، در کل از خصوصیات نسبتا مشترکی برخوردارند:
- در نظام مالیاتی کارآمد، مالیات باید طبق توانایی مالیات دهندگان مشخص شود تا احساس خسارت مالیات دهنده کمتر شود، به این معنی که مالیات سنگین تر باید برعهده قشر ثروتمند گذاشته شود از قشر کم درآمد، مالیات کمتری گرفته شود که شکاف نابرابر درآمد و ثروت در جامعه به حداقل برسد.
- وجود فقط یک نوع مالیات در نظام های مالیاتی کافی نیست، بلکه نظام مالیاتی کارآمد باید از انواع مختلف مالیات، البته با نسبت متعادل، تشکیل شود. به بیان دیگر، نظام‌های مالیاتی که فقط از یک نوع مالیات تشکیل شده اند، عملا کارآمد نخواهند بود. تمامی مالیات باید با ترکیبی معقول به کار گرفته شوند. همچنین در نظام مالیاتی کارآمد، نسبت مالیات های مستقیم و غیرمستقیم از یک تعادل منطقی برخوردار است.
- نظام مالیاتی کارآمد باید ساده و از هرگونه پیچیدگی غیر ضروری و اجتناب پذیر دور باشد.
بیشتر بدانید: مالیات چیست؟
- نظام باید بالاترین سود را به جامعه برساند، به این صورت که دولت باید مالیات های دریافتی را در پروژه های خدمات عمومی سرمایه گذاری کند.
- نظام مالیاتی کارآمد باید چندگانه باشد، ولی چندگانگی افراطی هم مورد قبول نیست. همینطور نظام های مالیاتی کارآمد باید در قالب یک نظام اداری و با کفایت عمل نمایند.
- در این نظام دولت نباید بین اشخاصی که در پرداخت مالیات مثل هم از توانایی یکسانی برخوردارند، هیچ گونه تبعیضی در پرداخت مالیات قائل شود.
- این نظام نیازمند انعطاف پذیری ذاتی است تا بتواند با شرایط متغیر نظام اقتصادی پویا سازگار شود. در نظام های مالیاتی کارآمد می شود بدون بوجود آوردن مشکل در کلیت نظام و برهم زدن تعادل آن بعضی از انواع مالیات ها را حذف یا اضافه کرد.
- نظام مالیاتی باید وسایل رشد سریع اقتصادی را فراهم کند و مانع از پیشرفت تجارت و صنعت شود.
- بار مالیاتی باید برحسب درآمد و توان واقعی مالیات دهندگان مشخص شود.نظام های مالیاتی باید این باور را اقشار مرفه ایجاد کنند که قرار است مالیاتی بیشتر از آنچه برعهده شان است بپردازند، تا به این ترتیب انگیزه ثروت اندوزی به یک ثبات سالم و پایدار برسد.
مالیات یک نظام کارآمد
- هدف نظام مالیاتی به جریان انداختن چرخه منابع مازاد موجود در اقتصاد است نه سلب منابع بخش خصوصی.
- در نظام مالیاتی کشورهایی که کمتر توسعه یافته اند باید منابع اقتصادی بیشتری در جهت پیشرفت اقتصادی به جریان بیاندازند. مالیات در این کشورها باید به رشد پله پله نرخ پس‌انداز بینجامد و مانع ورود سرمایه به کانال های تولیدی ناخواسته شود. کشورهای در حال توسعه باید از مالیات به عنوان ابزاری برای محدود کردن مصرف و در عوض به جریان انداختن منابع در مسیر پیشرفت کشور به کار گرفته شود.
- آگاهی به حقوق و مشکلات مالیات دهندگان مهم ترین ویژگی های نظام مالیاتی کارآمد است. در نظام های مالیاتی کارآمد، بخش بیشتر مالیات ها شامل مالیات هایی است که باعث بالا رفتن تولید و توزیع عادلانه درآمد و ثروت ملی محسوب می شود. در واقع، نظام های مالیاتی کارآمد در تحقق اهداف سوسیالیستی سیاست عمومی کشور نقش بسزایی ایفا می کنند.
بنابراین، نظام مالی کارآمد گواهی می دهد که بنیان مالی دولت ضامن آبادانی کشور، رونق پروژه های عمرانی و هر چه بیشتر پیشرفت اقتصادی است.