حق سرقفلی چیست؟
مالیات بر ارث سرقفلی در قانون رابطه مالک و مستاجر حق سرقفلی حقی است برای مستاجران و در جهت حمایت از آنها در نظر گرفته می شود.
بعد از مرگ شخص و در اظهارنامه مالیات بر ارث یا اظهارنامه حاوی تمامی اقلام ماترک متوفی، دارایی ها و اموال های او می بایست به صورت کامل ذکر شود، که حق سرقفلی از جمله دارایی های متوفی است که به ارث می رسد.
سرقفلی مغازه چیست؟
ممکن است شما هم بارها با این سوال مواجه شده اید که سرقفلی مغازه چیست؟ و وقتی روی یک مغازه نوشته شده که سرقفلی این مغازه به فروش می رسد، یعنی چه؟ همان طور که از اسمش مشخص است، مربوط به ملک های تجاری است و املاک مسکونی شامل سرقفلی نمی باشند. هر مغازه یا ملک تجاری دارای یک حق سرقفلی و یک حق مالکیت است.
به بیانی دیگر سرقفلی یک حق مالی است که برای ارزش مادی ملک می باشد. بسیاری از موسسات و کسب و کارها در ساختمان هایی رونق می گیرند که مالکیت آن ها با شخص دیگری است، در صورتی که این کسب و کارها مکان خود را تغییر دهند، امکان این که رونق خود را از دست بدهند، بیشتر است. در نتیجه باید قانون هایی وجود داشته باشد که از حقوق مالک و خریدار در موارد مختلف حمایت کند.
نحوه محاسبه مالیات بر ارث سرقفلی
مطابق با ماده 17 قانون مالیات های مستقیم، محاسبه مالیات ارث بر حق سرقفلی یا مالیات بر ارث مغازه را براساس ارزش روز آن، ولی طبق نرخ های ماده 59 دانسته است؛ این در صورتی است که در ماده 59 این قانون ماخذ محاسبه مالیات نقل و انتقال حق سرقفلی، مقدار وجوه دریافتی صاحب حق است.
در اولین نگاه این طور به نظر می رسد که این دو ماده با یکدیگر تناقض دارند و مشخص نمی باشد که بالاخره مالیات بر ارث برحق سرقفلی یا مالیات بر ارث مغازه باید براساس ارزش آن محاسبه گردد یا قیمت نقل و انتقال آن؟
مالیات بر ارث سرقفلی و حق واگذاری محل
با توجه به این که قانون مالیات های مستقیم در سال 1394 دچار تغییرات و اصلاحاتی شده و ماده 17 این قانون از جمله موادی که به تازگی به آن اضافه گردیده است، و از آنجا که قانون جدید بر قانون قدیم حاکم و وارد می شود می توان نتیجه گرفت که ماخذ محاسبه مالیات بر ارث بر حق سرقفلی یا همان مالیات بر ارث مغازه همان ارزش روز نقل و انتقال آن است که در ماده 17 قانون مالیات های مستقیم آمده است.
نرخ مالیات بر ارث مغازه
بند پنجم از ماده ۱۷ قانون مالیات های مستقیم، نرخ مالیات ارث نسبت به حق واگذاری محل و سرقفلی را یک و نیم برابر نرخ های ماده ۵۹ قانون مالیات های مستقیم می داند.
در ماده ۵۹ قانون مالیات های مستقیم، مالیات نقل و انتقال حق واگذاری محل حق سرقفلی 2 درصد وجوه دریافتی صاحب حق ذکر شده است. بنابراین پایه و ماخذ محاسبه مالیات ارث، نسب به حق سرقفلی، سه و نیم درصد ارزش روز آن در تاریخ نقل و انتقال آن است.
مالیات بر ارث و نحوه محاسه آن
به عنوان مثال در صورتی که ارزش روز انتقال سر قفلی ملکی از نظر اداره امور مالیاتی، یک میلیارد تومان باشد، در هنگام نقل و انتقال به وسیله مالک، دو درصد ارزش معاملاتی، معادل بیست میلیون تومان، مالیات نقل و انتقال به آن تعلق می گیرد و همین سرقفلی در هنگامی که مالک آن فوت کند و ورثه او بخواهند مالیات بر ارث آن را بپردازند معادل سه و نیم درصد ارزش روز سرقفلی، یعنی برابر با سی و پنج میلیون تومان مالیات ارث به آن تعلق خواهد گرفت.
طبقات وراث در تقسیم ارث
نرخ های یاد شده برای مالیات بر ارث به وراث طبقه اول، یعنی به پدر و مادر و همسر و فرزند و نوه اختصاص دارد. بر اساس تبصره دوم ماده ۱۷ قانون مالیات ها، نرخ های یاد شده در این ماده برای وراث طبقه دوم، دو برابر و برای وراث طبقه سوم، چهار برابر خواهد بود.
یعنی نرخ مالیات ارث نسبت به سرقفلی و حق واگذاری محل برای وراث طبقه دوم ۷ درصد ارزش روز نقل و انتقال سرقفلی و برای وراث طبقه سوم ۱۴ درصد این ارزش می باشد.