چرا مالیات بر ارث را پرداخت می کنیم ? مالیات بر ارث، به اموال و دارایی های باقی مانده از فرد فوت شده تعلق دارد. اعمال قانون مالیات بر ارث در ایران از سال های بسیار دور صورت می گرفته است، اما در سال 1394، این قانون با اصلاحیه های فراوانی مواجه شد و شکل تازه ای به خود گرفت.
امروزه مطابق با قانون جدید مالیات ارث در کشور ایران نسبت به کل ارث مالیات دریافت نمی شود، بلکه هر یک از وراث براساس نسبتی که با وارث داشته اند و مطابق میزان ارث خود، ملزم به پرداخت مالیات هستند.
طبقات ارث در قانون
میزان مالیات در ازای دریافت ارث، همانطور که در بالا نیز گفته شد، با توجه به نوع ارث و نسبت وراث با وارث، متغیر است. لذا قانون مالیات بر ارث ایران، وارثین را به سه طبقه تقسیم کرده است. وراث طبقه اول شامل پدر، مادر، همسر، فرزند و نوه می شود. طبقه دوم به پدربزرگ و اولیای او، مادربزرگ و اولیای او، خواهر، برادر، خواهر زاده و برادر زاده اختصاص دارد. وراث طبقه سوم نیز شامل عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آن ها می باشد.
در ادامه همین مطلب، میزان مالیات تعلق یافته به هر وراث را در موارد زیر در قالب جدول، بررسی کرده ایم. لازم است بدانید که این ارقام در سال های متوالی دچار تغییراتی شده اند و همیشه ثابت نیستند.
جدول مالیات بر ارث وراث
| نوع مالیات بر ارث | طبقه وارث | نرخ مالیات بر ارث (درصد) |
| ملک (خانه مسکونی، مغازه، زمین و …) | اول دوم سوم | 5/7 15 30 |
| خودرو و سایر وسایل نقلیه | اول دوم سوم | 2 4 8 |
| سپرده بانکی، اوراق مشارکت و سود سهام | اول دوم سوم | 3 6 12 |
| سهام، سهم الشرکه و حق تقدم خارج از بورس | اول دوم سوم | 6 12 24 |
| سهام، سهم الشرکه و حق تقدم داخل بورس | اول دوم سوم | 5/0 1 2 |
| سایر اموال و دارایی ها | اول دوم سوم | 10 20 40 |
نحوه پرداخت مالیات بر ارث
وراث یا نمایندگان قانونی شخص متوفی موظف اند ابتدا نسبت به اخذ انحصار وراثت اقدام نمایند تا به طور رسمی به عنوان وراث شخص فوت شده مشخص گردند. سپس می بایست تا حداکثر یک سال از تاریخ فوت، به سازمان امور مالیاتی محل سکونت فرد متوفی مراجعه کرده و در اظهار نامه مخصوص، موارد زیر را درج نمایند:
- اطلاعات هویتی و مکانی فرد فوت شده
- اطلاعات هویتی و مکانی وراث
- اموال و دارایی های متوفی
- بدهی های متوفی
- هزینه های کفن و دفن متوفی
- واجبات مالی و عبادی و دیون محقق و مسلم متوفی نظیر مهریه همسر
کمترین مالیات بر ارث را پرداخت کنید!
کمک گرفتن از یک مشاور مالیاتی معتبر و با تجربه را هرگز نادیده نگیرید، چرا که این فرد با دانستن تمام تبصره ها می تواند تا میزان چشمگیری از مالیات پرداختی شما کسر نماید.
مالیات بر ارث پول نقد
ممکن است وارث در گاو صندوق و یا نزد شخصی امانت دار و یا دوستی صمیمی، پول نقد به جا گذاشته باشد که در واقع شناسایی این اموال توسط دولت غیر ممکن است. چه بسا وراثی که پس از شناسایی و دریافت این مبالغ، از گزارش به اداره مالیات خودداری کرده و این گونه از پرداخت مالیات سر باز می زنند. با این حال وراث در برابر این مبالغ به جا مانده به طور قانونی، موظف به پرداخت ده درصد مالیات اند.
حقوق ملزم به پرداخت از محل ترکه
- هزینه های مربوط به کفن و دفن و تجهیز فرد متوفی
- طلب بستانکاران متوفی
- دیون فاقد وثیقه
- موارد مورد وصیت یا همان موصی
اهمیت ترتیب ادای حقوق
موارد فوق، لازم است تا با همان ترتیب ذکر شده اجرا شوند. در مرحله اول هزینه کفن میت باید پرداخت و سپس هزینه های ضروری اداره و نگهداری ترکه! تأمین حقوق و پرداخت طلب بستانکاران نیز امری ضروری است که پس از دو مورد ذکر شده، در اولویت است. پس از آن به پرداخت سایر دیون یعنی دیونی که فاقد وثیقه هستند، باید پرداخت. پرداخت این دیون نیز ترتیب خاصی دارد و بعضی از این دیون بر برخی دیگر تقدم دارند. سر انجام نوبت به مورد وصیت می رسد.
اموال مشمول مالیات
اموال مشمول مالیات بر ارث، عبارت اند از کلیه ما ترک واقع در ایران یا خارج از ایران اعم از منقول و غیر منقول و مطالبات قابل وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینه کفن و دفن در حدود عرف و عادت و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی که به شرح زیر مشمول مالیات هستند:
- اگر متوفی یا وارث یا هر دو، ایرانی مقیم ایران باشند، کل اموال مشمول مالیات بر ارث متوفی واقع در ایران یا خارج از ایران نسبت به سهم الارث هر یک از ورثه طبق نرخ های مقرر در ماده ۲۰ قانون مالیات های مستقیم، مشمول مالیات بر ارث است.
- اگر متوفی و وراث هر دو، ایرانی مقیم خارج از ایران باشند، سهم الارث هر یک از وراث از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است، به نرخ مذکور در ماده ۲۰ قانون مالیات های مستقیم و نسبت به آن قسمت که در خارج از ایران وجود دارد، پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است، به نرخ ۲۵ درصد مشمول مالیات بر ارث است.
نرخ مالیات بر ارث
به موجب ماده ۲۰ قانون مالیات های مستقیم، نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم الارث به شرح زیر است:
- از سهم الارث هر یک از وراث طبقه اول مبلغ ۳۰ میلیون ریال به عنوان معافیت کسر و مازاد به نرخ های مذکور مشمول مالیات است. معافیت مذکور برای هر یک از وراث طبقه اول که کمتر از ۲۰ سال داشته یا محجور یا معلول از کار افتاده باشند، مبلغ ۵۰ میلیون ریال خواهد بود.
- بر اساس ماده ۳۸ قانون مالیات های مستقیم، در مورد اموالی که به موجب وقف یا حبس یا نذر یا وصیت منتقل می شود، باید گفت که درباره وقف یا حبس، منافع مال هر سال مشمول مالیات به نرخ مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم خواهد بود. همچنین در نذر و وصیت، چنانچه منافع مورد نذر و وصیت باشد، به شرح بند فوق و در صورتی که عین مال مورد نذر و وصیت باشد، ارزش مال طبق مقررات (فصل مالیات بر ارث) تعیین و به صورت یکجا به نرخ مقرر برای وراث طبقه دوم مشمول مالیات خواهد بود.
