معیار ارزش گذاری اموال مشمول مالیات بر ارث را در این مطلب به طور کامل توضیح می دهیم.
آیین نامه اجرایی ماده ۲۶ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم
شماره : 52804/3862
تاریخ : 1395/01/21
هیئت وزیران در جلسه 1395/01/15 به پیشنهاد شماره 200/19738/196570 مورخ 1394/10/20 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد تبصره ۲ ماده ۲۶ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۹۴ آیین نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد :
تعاریف و اصطلاحات قانون مالیات بر ارث
آیین نامه اجرایی ماده ۲۶ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۹۴ ماده ۱ در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف – قانون : قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۶۶ و اصلاحیه های بعدی آن
ب – تابعیت : به ترتیب مقرر در قانون مدنی
پ – اقامتگاه : به ترتیب مقرر در قانون مدنی
ت – اداره امور مالیاتی صلاحیتدار : اداره امور مالیاتی که آخرین اقامتگاه قانونی متوفی در محدوده آن واقع شده است اگر متوفی در ایران مقیم نبوده اداره امور مالیاتی مربوطه در تهران خواهد بود.
ث – فوت فرضی : مطابقت تعاریف و شرایط مقرر در قانون مدنی و قانون امور حسبی
ج – مودی : اشخاص موضوع صدر ماده ۲۶ قانون را سه متوفی منفردا یا مجتمعا یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آنها
چ – اظهارنامه مالیات بر ارث : نمونه کار برگی فرمی که حداقل شامل اطلاعات هویتی و مکانی متوفی و وراث و اموال و دارایی‌ها و بدهی‌ها و هزینه‌های کفن و دفن و واجبات مالی و عبادی و دیون محقق متوفی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و در دسترس مودیان قرار می‌گیرد
معیار ارزش گذاری اموال مشمول مالیات بر ارث و جزئیات آن
ماده ۲ :
اداره امور مالیاتی صلاحیتدار مکلف است اظهارنامه هایی که در موعد مقرر حداکثر یکسال از تاریخ فوت متوفی تسلیم شده باشد رسیدگی و نسبت به ارزیابی اموال دارایی‌ها و بررسی بدهی‌های متوفی به شرح زیر اقدام نماید :
الف – مبنای ارزیابی اموال و دارایی ها ارزش روز آنها در زمان فوت می باشد
ب – مرجع اعلام ارزش سهام متوفی در شرکت های پذیرفته شده در بورس و بازارهای خارج از بورس سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد در مورد سهام و سهم‌الشرکه و حقوق مالی متوفی در سهام و سهم‌الشرکه سایر اشخاص حقوقی ارزش آن بر اساس رسیدگی اداره امور مالیاتی صلاحیتدار تعیین خواهد شد.
پ – مبنای ارزیابی ارزش روز اموال و دارایی ها به تاریخ فوت متوفی بر اساس تحقیقات اداره امور مالیاتی صلاحیتدار است.
در مورد ساختمان هایی که با توجه به نوع مصالح یا طرز معماری خاص دارای ارزش فوق العاده هستند و همچنین در ارزیابی جواهر و شیمیایی نفیس و سایر موارد خاص از نظر کارشناس یا کارشناسان رسمی و متخصص و متخصصین امر استفاده می شود در این صورت هزینه مربوطه توسط سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت خواهد شد.
ت – در مورد سپرده های نزد بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری و اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار اصل مبلغ سپرده یا اوراق و سود متعلقه پرداخت نشده تا تاریخ فوت متوفی ملاک میباشد.
ث – در مورد اموال و دارایی هایی که به صورت اجاره به شرط تملیک می باشد مبلغ بدهی بابت اصل تسهیلات و سود و کارمزد معوق تا زمان فوت در صورتی که مستند به مدارک و اسناد مثبته قانونی باشد به عنوان بدهی پذیرفته میشود.
ج – واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی با ارائه تأییدیه و تسویه مربوط از مراجع ذیربط و همچنین هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادت.
چ – سایر بدهی‌های متوفی مستند به مدارک و اسناد مثبته قانونی که اصالت آن مورد تایید اداره امور مالیاتی صلاحیتدار قرار گیرد.
تبصره ۱ : در مواردی که برای یک پرونده چند اظهارنامه از طرف مودی در مورد مقرر قانونی تصویب شده باشد و یا موادی نسبت به تسلیم اظهارنامه اصلاحی در مورد مقرر قانونی اقدام نموده باشد ، اداره امور مالیاتی صلاحیتدار مکلف به رسیدگی به ارزیابی کلیه اظهارنامه های مذکور با رعایت مقررات مربوط می باشد.
تبصره ۲ : ارائه گواهی حصر وراثت توسط مهدی برای رسیدگی به پرونده مالیاتی ضروری است در صورت دسترسی به گواهی مذکور از طریق سامانه الکترونیکی مرجع صادرکننده ضرورتی به تسلیم آن توسط مودی نمی‌باشد.
تبصره ۳ : اداره امور مالیاتی صلاحیتدار رسیدگی کننده به اظهارنامه معدی موظف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط به اموال و دارایی اظهار نشده متوفی را شناسایی و نسبت به ارزیابی آنها اقدام نماید.
تبصره ۴ : واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن متوفی حداکثر تا سقف ارزش اموال و دارایی‌های ابرو راز شده در اظهارنامه تسلیمی در مورد مقرر با رعایت ترتیبات مقرر در بند ب ماده ۲۶ قانون اعم از اموال و دارایی‌های ابراز شده یا شناسایی شده توسط اداره امور مالیاتی صلاحیتدار کسر می گردد.
تبصره ۵ : مواد مصرح در صدر ماده ۲۱ و مواد ۲۴ و ۲۵ قانون از شمول ارزیابی ماترک خارج می باشد.
تبصره ۶ : اداره امور مالیاتی صلاحیتدار موظف است نتیجه رسیدگی و ارزیابی خود را طی کاربرگ فرم ارزیابی اموال و دارایی‌ها و بدهی‌های موضوع ماده ۲۶ قانون که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه میگردد به مودی ابلاغ نماید.
کسر بدهی ها از اموال مشمول مالیات بر ارث
ماده ۳ :
گواهی بند ج موضوع ماده ۲۶ قانون به درخواست مودی و پس از ارزیابی و رسیدگی اداره امور مالیاتی صلاحیتدار به شرح زیر صادر می گردد:
الف – در مواردی که ارزش اموال و دارایی های ارزیابی شده کمتر و یا مساوی دیون محقوق متوفی واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن باشد در این صورت اموال و دارایی‌هایی که مورد ارزیابی واقع شده اند مشمول مالیات موضوع ماده ۱۷ قانون نبوده و گواهی موضوع بند ج این ماده به عنوان مراجع ذیربط صادر خواهد شد.
ب – در مواردی که ارزش اموال و دارایی‌های ارزیابی شده بیشتر از دیون محقق متوفی واجبات مالی و اداری و هزینه کفن و دفن باشد در این صورت جمع کل دوران محقق متوفی واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن به ترتیب از ارزش روز ارزش ارزیابی شده اموال و دارایی‌های موضوع بند ۱ ،۲، ۳، ۴ و ۵ ماده ۱۷ قانون کسر و نسبت به آن بخش از اموال و دارایی‌هایی که به ترتیب مذکور معادل ارزش دیون محقق متوفی واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و دفن می باشد گواهی موضوع بند ج این ماده به عنوان مراجع ذیربط صادر خواهد شد.
تبصره ۱ : در مواردی که کسر دیوونم حقوق متوفی واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن و
دفن با رعایت بند های مذکور در ماده ۱۷ قانون بخشی از یک بند از اموال دارایی‌های موضوع ماده یاد شده باشد در این صورت انتخاب اموال و دارایی مورد نظر برای کسر موارد مذکور در آن ردیف با مادی می باشد.
تبصره ۲ : نمونه کاربرگ فرم گواهی موضوع ماده ۲۶ قانون توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه میگردد در گواهی صادره باید حداقل اطلاعات مربوط به نوع اموال و دارایی‌ها و مشخصات متمایز کننده آن دارایی و ارزش آنها در روز فوت درج گردد.
تبصره ۳ : چنانچه پس از صدور گواهی اطلاعاتی مبنی بر وجود اموال و دارایی‌هایی که در اظهارنامه نشده و یا در رسیدگی اداره امور مالیاتی صلاحیتدار منظور نگردد به دست آید اداره امور مالیاتی صلاحیتدار
موظف است گزارش رسیدگی اصلاحی با رعایت ترتیبات مقرر در بند ب ماده ۲۶ قانون تنظیم و گواهی اصلاحی مربوط را مطابق مقررات صادر نماید.
تبصره ۴ : در صورتیکه مادی در اجرای ماده ۱۷ قانون نسبت به پرداخت مالیات اقدام نموده باشد و پس از رسیدگی به اظهارنامه مالیاتی مشخص شود بابت کلمات ترک یا بخشی از آن مشمول مالیات نباشد
مالیات های پرداختی با ارائه اسناد و مدارک مثبته مطابق قانون مسترد خواهد شد.
دارایی های متوفی در خارج از ایران
ماده 4 :
دیون محقق متوفی ، واجبات مالی و عبادی و هزینه کفن ودفن قابل کسر از اموال و دارایی‌های متعلق به متوفی های ایرانی که در خارج از کشور واقع شده است موضوع بند ۶ ماده ۱۷ قانون نخواهد بود.
فوت فرضی
ماده ۵ :
در موارد فوت فرضی و همچنین در صورتی که تاریخ فوت متوفی به طور دقیق مشخص نباشد تاریخ صدور گواهی فوت توسط مراجع قضایی ملاک عمل خواهد بود.
محل تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث
ماده ۶ :
چنانچه اظهارنامه مالیات بر ارث به غیر از اداره امور مالیاتی صلاحیتدار اقامتگاه قانونی متوفی تسلیم شده باشد ادارات مذکور مکلفند مراتب را به همراه اسناد و مدارک مربوط به اداره امور مالیاتی صلاحیتدار ارسال نمایند و مراتب را به طور مقتضی به تسلیم کننده اظهارنامه مالیات بر ارث اعلام نمایند.
شرط کسر بدهی ها از شمول مالیات بر ارث
ماده ۷ :
کسر دیون محقق واجبات مالی و عبادی و عظیمی کفن و دفن متوفی از ماترک موضوع ماده ۱۷ قانون مستلزم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث در موعد مقرر قانونی ظرف یک سال از تاریخ فوت متوفی با رعایت سایر مقررات مربوط می باشد.
نحوه اعتراض مودی به ارزش گذاری اموال مشمول مالیات بر ارث
در راستای معیار ارزش گذاری اموال مشمول مالیات بر ارث ممکن است مودیان نسبت به ارزش تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی اعتراض داشته باشند
ماده ۸ :
در صورتی که در تعیین ارزش اموال و دارایی‌ها و بدهی‌های متوفی اختلافی بین اداره امور مالیاتی صلاحیتدار و مودیان ایجاد گردد و اعتراض مودی موضوع خارج از نوبت در مراجع حل اختلاف مالیاتی حتی موضوع قانون مطرح و ارزش تعیین شده مطابق رای قطعی مراجع مذکور موضوع فصل سوم از باب پنجم قانون ملاک عمل قرار می‌گیرد.
جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث
ماده ۹:
عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی موضوع ماده ۲۶ قانون یا تسلیم اظهارنامه خارج از موعد مقرر موجب تعلق جریمه ماده ۱۹۲ قانون نخواهد بود.